Warto przypomnieć fakt, że obecnie organizacja UNESCO przyznaje
swoje certyfikaty w trzech grupach, równorzędnych jeśli chodzi o rangę i
prestiż, stąd trzy listy najwspanialszych obiektów i obszarów świata: dziedzictwa
kulturowego i przyrodniczego UNESCO, rezerwatów biosfery UNESCO i geoparków
UNESCO. Dziedzictwo geologiczne Ziemi zostało zatem docenione przez UNESCO i
stało się elementem dziedzictwa światowego o szczególnym znaczeniu i ochronie,
nie mniejszej niż wartości biotyczne czy kulturowe.
Prace nad utworzeniem Geoparku Łuk Mużakowa rozpoczęto już w
latach 1999-2001, geopark otrzymał certyfikat krajowy w 2009 r., następnie
certyfikat europejski w 2011 r., a od 2015 r. jest na liście światowych
geoparków UNESCO. Najważniejsze „cechy wyłączności” geoparku Łuk Mużakowa to unikatowe
krajobrazy związane z oddziaływaniem lądolodów plejstoceńskich, działalnością
górniczą oraz obecnością architektury ogrodowej. Geopark ma charakter
transgraniczny – łączy obszary Saksonii i Brandenburgii w Niemczech oraz woj.
lubuskie (pow. żarski) w Polsce.
Historia Łuku Mużakowa zaczyna się ok. 13 mln lat temu,
kiedy to powstały pokłady węgla brunatnego na tym terenie. Zostały one jednak przykryte
osadami młodszymi i dopiero lądolód wycisnął węgiel na powierzchnie dzięki
czemu surowiec mógł być eksploatowany. Lądolód utworzył unikatowa strukturę
geologiczną - wał (morena czołowa) w kształcie podkowy oraz znacznie zdeformował
osady podłoża (fałdy i łuski) co geolodzy nazywają zaburzeniami
glacitektonicznymi. Górnicza działalność człowieka doprowadziła do powstania
pojezierza antropogenicznego. Szczególnymi atrakcjami turystycznymi są właśnie tzw.
„kolorowe jeziorka” czyli sztuczne zbiorniki wodne zabarwione wraz z ich
otoczeniem różnymi pierwiastkami, minerałami, wykwitami bakterii. Warto
przespacerować się przygotowaną trasą geoturystyczną „Dawna kopalnia Babina” z
licznymi tablicami geoturystycznymi, platformami widokowy oraz wieżą widokową. Perłą
kulturową jest niewątpliwie Park Mużakowski z pierwszej połowy XIX w. wraz
zamkiem księcia Pücklera, gdzie zorganizowano wspaniałą wystawę multimedialną.
Po niemieckiej stronie geoparku warto zobaczyć Park Różaneczników i Azalii w Kromlau, wejść na wieżę
widokową “Schweren Berg” by zobaczyć „księżycowy” krajobraz czynnej kopalni
węgla brunatnego oraz pospacerować w Parku Głazów Narzutowych w Nochten –
unikalnym parku geologiczno-botanicznym.
Po geoparku oprowadzają licencjonowani przewodnicy
mużakowscy (
http://luk.muzakowski.pl) –
warto skorzystać, gdyż historia geologiczna nie jest dobrze czytelna na tym
obszarze i aby ją zrozumieć i docenić, wymaga interpretacji i wizualizacji geoturystycznej.
Pomagają w tym dostępne tablice w terenie, a także bogata literatura
popularnonaukowa. W Łęknicy znajduje się siedziba Stowarzyszenia Geopark Łuk
Mużakowa i punkt informacyjny. Oprócz tras spacerowych w Geoparku Łuk Mużakowa
dostępne są liczne trasy rowerowe zachęcające do tego typu aktywności.
Obowiązkowo do zwiedzania obszar dla wszystkich miłośników
geoturystyki!
Wybrane źródła:
Koźma, J. (2011).
Transgraniczny geopark Łuk Mużakowa. Przegląd Geologiczny, 59(4),
276–290.
Maciantowicz, M., & Koźma, J.
(2014). Łuk Mużakowa po obu stronach Nysy Łużyckiej. Przewodnik
geologiczno-turystyczny. Chroma Drukarnia Krzysztof Raczkowski.
Ścieżka geoturystyczna "Stara kopalnia Babina"
Park Mużakowski
Park Azalii
Park Głazów